Dodatki za pracę w nocy w Niemczech

Praca w godzinach nocnych jest uciążliwa, więc niemiecki ustawodawca przewidział dodatki do wynagrodzenia za nocne zmiany. Komu i kiedy się one należą? 

Niemiecka ustawa o czasie pracy (Arbeitszeitgesetz) przewiduje w § 6 ustęp 5 dodatkowe płatne godziny/dni wolne albo dodatek finansowy jako wynagrodzenie za pracę w nocy. Praca w nocy w sensie przepisów to zasadniczo praca między godziną 23.00 a 6.00 rano. Muszą być jednak spełnione dodatkowe warunki, aby można było otrzymać dodatek.

Nocna zmiana

Generalnie dodatek za nocną pracę należy się tym osobom, które po pierwsze pracowały przynajmniej 2 godziny w czasie między 23.00 a 6.00 rano. Ale ważne jest także, że po drugie – (1) albo regularnie pracują w nocy (czyli na zmianach zahaczających przynajmniej dwoma godzinami o zakres czasu między 23.00 a 06.00 rano), albo (2) pracują 48 nocy w roku kalendarzowym, przy czym wystarczy, jeśli praca jest zaplanowana tak, że widać, że pracownik w przewidywalnym czasie przepracowałby 48 nocy w roku kalendarzowym.

W innych przypadkach dodatek za pracę w nocy się nie należy. 

Jeśli zatem tylko zdarza się, że ktoś pracuje w nocy, ale nie polega to na pracy na odpowiednich, regularnych zmianach lub praca w nocy nie osiągnie pułapu 48 nocy w roku kalendarzowym, wtedy pracownik taki nie może domagać się dodatku za pracę w nocy.

Gotowość do nocnej pracy

Pracą w nocy według przepisów jest rownież gotowość do pracy w czasie między 23.00 a 6.00 rano (np. czekanie na dyspozycje w ciężarówce o tej porze).

Pracodawca może wybierać, czy będzie dawał za pracę w nocy według powyższych zasad dodatek pieniężny, czy też dodatkowy płatny czas wolny. Jeśli w międzyczasie umowa o pracę została zakończona, to pozostaje tylko dodatek pieniężny.

Zasadniczo przyjmuje się, że dodatek w wysokości 25% jest uzasadniony. 

Jeśli ktoś pracuje ciągle w godzinach między 23.00 a 6.00, wtedy uzasadniony jest dodatek 30%. Jeżeli obciążenia związane z pracą w nocy są większe niż zazwyczaj, wtedy dodatki mogą być wyższe.

Istotne jest, żeby móc wykazać, że miała miejsce praca w nocy. Trzeba w związku z tym przedstawić konkretny czas pracy za każdą noc – konieczne jest dokumentowanie, od której do której się pracowało i od której do której były przerwy (i tak za każdą noc). Może to oznaczać – w przypadku konfliktu z pracodawcą i wkroczenia na drogę sądową – że pozew taki związany jest ze sporym nakładem pracy. Jeśli ktoś domaga się dodatków nocnych za cały rok, powinien rozpisać w taki sposób czas pracy każdej nocy.