Blokada niemieckich świadczeń za zwolnienie się z pracy (Sperre)
30 maja, 2025
Wypowiedzenie na chorobowym w Niemczech – kiedy jest możliwe
5 czerwca, 2025
Dokument rozliczenia wypłaty w Niemczech – dlaczego ważny?
Zgodnie z niemieckim prawem pracodawca ma obowiązek przekazać pracownikowi pisemne rozliczenie wypłaty za pracę – Lohnabrechnung (może nosić też nazwę Verdienstabrechnung, w Polsce mówi się na to często też „pasek wypłaty”). Pracownik powinien dzięki temu dokładnie wiedzieć, skąd wzięła się wypłacona kwota. Ma to zapewnić przejrzystość i uczciwość w rozliczeniach.
W formie papierowej niemieckie rozliczenie miesięczne ma najczęściej format kartki A4. Miesięczne rozliczenie pensji może być w Niemczech wydane również w formie elektronicznej/digitalnej, czyli jako plik PDF. Niemiecki pracodawca może spełnić swój obowiązek również poprzez umieszczenie rozliczenia jako dokumentu elektronicznego do pobrania z zabezpieczonego hasłem cyfrowego konta pracownika. Ważne jest więc, żeby zapisywać takie dokumenty niezależnie od urządzenia (np. w tzw. chmurze).
Takie rozliczenie musi zawierać co najmniej:
- okres, za jaki wypłata jest naliczana (np. konkretny miesiąc),
- dokładny skład wynagrodzenia.
W szczególności trzeba podać w rozliczeniu miesięcznym:
- jakie dodatki (np. za pracę w nocy czy w weekendy) zostały wypłacone i w jakiej wysokości,
- premie, inne świadczenia,
- jakie potrącenia zostały naliczone (np. podatki, składki),
- ewentualne zaliczki lub wcześniejsze wypłaty.
Jeśli nic się nie zmieniło od poprzedniego rozliczenia, to pracodawca nie musi wystawiać nowego
Pracownik może przy tym domagać się w Niemczech szczegółowego wyjaśnienia:
- jak została obliczona jego płaca (np. liczba przepracowanych godzin, stawka godzinowa, zasady wynagrodzenia akordowego),
- z czego składa się jego wynagrodzenie brutto i netto (np. wynagrodzenie podstawowe, nadgodziny, dodatki, premie, diety, dopłaty oszczędnościowe),
- jakie konkretnie potrącenia zostały odliczone (np. podatki, składki na ubezpieczenia, inne odciągnięcia).
Pracownik może zażądać w Niemczech takiego wyjaśnienia niezależnie od tego, kiedy wypłata została przekazana i czy dostał już pasek z wypłatą lub inne dokumenty. Pracodawca nie może odmówić udzielenia tej informacji.
Jeżeli niemiecki pracodawca w rozliczeniu wynagrodzenia wykazał roszczenie pracownika w sposób bezwarunkowy (czyli bez zastrzeżeń), pracownik nie musi już dochodzić tego roszczenia odrębnie, aby zachować popularne w Niemczech terminy utraty roszczeń. Niemieckie terminy utraty roszczeń najczęściej trwają 3 miesiące (w niektórych branżach nawet 2 miesiące) i nie dotyczą niemieckiej, ustawowej, minimalnej stawki za przepracowany czas oraz – w tej samej wysokości – za postojowe oraz chorobowe.
Z jednej strony nie jest w Niemczech tak, że samo pojawienie się jakiejś pozycji na miesięcznym rozliczeniu pensji oznacza, że pracodawca nie będzie mógł tego poprawić.
Z drugiej strony przyjmuje się w Niemczech, że pracodawca poprzez bezwarunkowe wykazanie nadgodzin, dni urlopu do wykorzystania itd. potwierdza w ten sposób, że określone nadgodziny, dni urlopu lub stan konta czasu pracy faktycznie w tej ilości powstały. Jeśli pracodawca chce później w sądzie pracy zakwestionować po takim rozliczeniu podane pozycje, musi wykazać, dlaczego poszczególne pozycje są nieprawidłowe. Inaczej będzie, jeśli przed wniesieniem pozwu poprawi takie rozliczenie i prześle je jako rozliczenie skorygowane.
Powyższe informacje powinny odnosić się również do niemieckich rozliczeń rocznych, wydawanych pracownikowi po końcu roku kalendarzowego lub na zakończenie umowy o pracę (popularne w Polsce określenie to ”PIT”). Rozliczenie roczne jest potrzebne do rozliczenia podatku dla tych, którzy mogą liczyć na jego zwrot. Musi zostać przekazane najpóźniej do ostatniego dnia lutego następnego roku. Jeśli niemiecki pracodawca go nie udostępni, to może być jedno tymczasowe przynajmniej wyjście: rozliczenie miesięczne za ostatnią wypłatę zawiera również podsumowanie dotychczasowych rozliczeń – jeśli niemiecki pracodawca nie wyda rozliczenia rocznego, w ramach starań o zwrot podatku z Niemiec możemy podeprzeć się takimi informacjami z miesięcznego rozliczenia za ostatnią wypłatę.
Po przekazaniu rozliczenia rocznego korekta potrąconego podatku dochodowego przez pracodawcę zasadniczo nie jest już możliwa. Trzeba jej wtedy dochodzić przez niemiecki urząd skarbowy.
Sprawy o papiery mogą kosztować w Niemczech nawet kilkaset euro, zaczynając od niższych trzycyfrowych sum. Nie ma zwrotu kosztów, również za monity, nawet jeśli mieliśmy rację i pracodawca spóźnił się z udostepnieniem rozliczeń. Tutaj najlepiej zadbać zawczasu albo o ubezpieczenie prawne Rechtsschutz albo o członkostwo w niemieckich związkach zawodowych, tak aby uniknąć tego typu kosztów.
