Urlop za czas ciąży i okres wychowawczy w Niemczech?

Urlop za czas ciąży i okres wychowawczy w Niemczech?

Kobiety pracujące w Niemczech i będące w ciąży są objęte ochroną:

– Jeśli lekarz wystawi zaświadczenie o zakazie pracy w związku z ryzykiem zdrowotnym, wtedy środki będą wypłacane przez pracodawcę (Mutterschutzlohn). Zasiłek macierzyński jest w Niemczech tak wysoki, jak średnie wynagrodzenie brutto przed rozpoczęciem ciąży = jeśli otrzymuje się wynagrodzenie miesięcznie, brana jest pod uwagę średnia z ostatnich 3 miesięcy.

– 6 tygodni przed planowanym i 8 tygodni po faktycznym porodzie otrzymuje się z kasy chorych Mutterschaftsgeld w wysokości 13,00 € netto na dzień od niemieckiej kasy chorych. Trzeba złożyć o to wniosek do kasy chorych. Jeśli zarobki wynosiły powyżej 13,00 € netto na dzień, wtedy resztę do wysokości tych zarobków pokrywa niemiecki pracodawca.

Po 8 tygodniach od porodu osoby pracujące w Niemczech mogą pójść na urlop wychowawczy (Elternzeit) i otrzymywać Elterngeld. Jest to średnio 65 % dochodu netto, jednak maksymalnie 1.800,00 € miesięcznie. Minimalne świadczenie to 300,00 € miesięcznie. Wszystko przez przynajmniej 12 miesięcy. Nieliczne decyzje sądowe wskazują na to, że świadczenie to można otrzymywać przebywając w Polsce!

Ani podczas ciąży, ani podczas urlopu wychowawczego nie można być w Niemczech zwolnionym z pracy – chyba ze zwolnienie nie ma związku z ciążą/wychowawczym (np. bo zamykany jest zakład).

A co się dzieje w tym czasie z urlopem?

Otóż za okres ochronny podczas ciąży i po porodzie należy się również urlop! (Zresztą podobnie jest, jak się przebywa na chorobowym będąc na niemieckiej umowie o pracę).

W przypadku okresu podczas urlopu wychowawczego (Elternzeit) można się domagać urlopu, jeśli pracodawca nie skróci swoim oświadczeniem urlopu za ten okres!

Pracodawca może w Niemczech złożyć takie oświadczenie o skróceniu urlopu najwcześniej od momentu złożenia wniosku o urlop wychowawczy jak i w późniejszym terminie, również w trakcie lub po zakończeniu urlopu wychowawczego.

Oświadczenie skracające urlop może być wydane tylko podczas trwania umowy. To znaczy, że jeśli niemiecki pracodawca przegapi ten moment, będziemy mogli domagać się urlopu za cały ten okres (przeważnie rak, lub więcej!).

Oto najnowszy przykład z niemieckich sądów pracy:

Pracownica była zatrudniona w pewnej niemieckiej firmie jako terapeutka od 1 lutego 2009 r. do 25 listopada 2020 r.

Od 24 sierpnia 2015 r. pracownica przebywała na urlopie macierzyńskim, po którym korzystała z urlopu wychowawczego, a po narodzinach drugiego dziecka ponownie na urlopie macierzyńskim i kolejno na dalszym urlopie wychowawczym.

W piśmie z dnia 8 lipca 2020 r. pracownica wypowiedziała umowę o pracę ze skutkiem na koniec urlopu rodzicielskiego, konkretnie z dniem 25 listopada 2020 r.

Firma niefortunnie nie zdążyła przed rozwiązaniem stosunku pracy zadeklarować skrócenia urlopu należnego za okres urlopu rodzicielskiego. W piśmie z dnia 15 marca 2021 r. pracownica wezwała firmę do wypłaty ekwiwalentu za zaległy urlop w łącznej liczbie 146 dni roboczych za lata 2015 do 2020. Niemiecki sądy pracy wszystkich trzech instancji przyznały rację pracownicy:

Jeśli niemiecki pracodawca chce zmniejszyć prawo pracownicy do płatnego urlopu, musi złożyć oświadczenie o jego redukcji w trakcie trwania stosunku pracy.

Sygnatura sprawy:​BAG 9 AZR 165/23.