Umowy o pracę w Niemczech nie można zakończyć inaczej, jak tylko na piśmie i warunek ten dotyczy zarówno pracodawcy, jak i pracobiorcy.

Umowa o pracę może się skończyć w Niemczech na cztery sposoby:

• wypowiedzenie (Kündigung),
• skończenie stosunku pracy za porozumieniem stron (Aufhebungsvertrag),
• upłynięcie okresu umowy (Befristung),
• śmierć pracownika.

Konieczność zakończenia stosunku pracy na piśmie 

Stosunek pracy może sie skończyć w Niemczech tylko na podstawie pisemnej lub w skutek śmierci pracownika. Tzn. że wypowiedzenie musi dotrzeć do strony umowy o pracę na piśmie z podpisem osoby uprawnionej. Wypowiedzenie ustne, wysłane drogą mailową, faksem, wręczenie kserokopii – nie kończą stosunku pracy.

Aby więc wypowiedzenie pracy lub porozumienie stron o przerwaniu stosunku pracy miało moc prawną, musi zostać zawarte i przekazana zainteresowanej stronie na piśmie.

Wypowiedzenie nie musi być tłumaczone na język inny niż niemiecki, nawet jeśli pracownik jest obcokrajowcem.

Dopiero od momentu dojścia wypowiedzenia zaczyna biec okres wypowiedzenia. Tzn. że wypowiedzenie w okresie próbnym z 2 tygodniami które dotrze 01. czerwca, skończy stosunek pracy z upływem 15. czerwca (okresy wypowiedzeń i ich obliczanie poniżej). Wypowiedzenie „czterotygodniowe do końca miesiąca lub 15. kolejnego miesiąca“ (wolne tłumaczenie ustawy), które dotrze 01. czerwca, skończy stosunek pracy z upływem 30. czerwca.

Dzień dojścia – wypowiedzenie musi dotrzeć do odbiorcy do momentu, w którym odpowiednia osoba może być zastaną w biurze/firmie itd. często przyjmuje się godzinę 18:00 jako ostatni możliwy punkt danego dnia, co do piątków lub sobót trzeba uwzględnić panujace u odbiorcy zwyczaje. Jeśli chodzi o dojście wypowiedzenia do pracownika, to istotną rolę odgrywają jego sytuacja mieszkaniowa i jego tryb dnia.

Od dnia dojścia wypowiedzenia liczy się też m. in. 3 tygodniowy termin na zwrócenie się przeciw wypowiedzeniu. Jeśli dostaliśmy wypowiedzenie w trybie natychmiastowym i niezgadzamy się z tym lub wręcz objęci jesteśmy ochroną przed zwlonieniami (Kündigungsschutz) i nie zgadzamy się tak samo ze zwolnieniem w trybie zwykłym (czyli z zachowaniem okresu wypowiedzenia), to musimy wnieść w przeciągu trzech tygpodni od otrzymania wypowiedzenia do właściwego sądu pozew o unieważnienie wypowiedzenia (Kündigungsschutzklage). W przeciwnym razie wypowiedzenie staje się prawomocne.

Istnieją nastepujące okresy wypowiedzeń:

2 tygodnie w okresie próbnym – o ile pracodawca uzgodni z pracownikiem istnienie tzw. okresu próbnego (Probezeit), obydwie strony mogą wypowiedzieć umowę o pracę z okresem dwóch tygodni od dnia dojścia wypowiedzenia do strony przeciwnej. Czy znajdujemy się jeszcze w okresie próbnym, czyli momencie w którym obowiazują już zwykłe okresy wypowiedzeń (jak i przeważnie ochrona przed zwolnieniami), decyduje moment dojścia wypowiedzenia.

Obliczanie: jesli wypowiedzenie doszło 01. czerwca, to stosunek pracy skończy się z upływem 15. czerwca – dnia dojścia dokumentu (w przykładzie – 01. czerwca) nie uwzględnia się przy obliczaniu okresu wypowiedzenia. Dzień upłynięcia terminu będzie jednak zawsze odpowiadał dniu tygodnia, w którym wypowiedzenie doszło.

Na marginesie: fakt bycia na tzw. chorobowym nie stoi w Niemczech na przeszkodzie zwolnień.

4 tygodnie do końca miesiąca lub 15. kolejnego miesiąca – wypowiedzenia ze strony pracowników lub pracodawców (u tych do 2 lat trwania stosunku pracy) mają okres przynajmniej czterotygodniowy który oblicza sie nastepująco:

jeśli wypowiedzenie doszło n. p. do pracodawcy 02. czerwca, to stosunek pracy skończy sie z uplywem 30. czerwca (patrz wyżej).

Jeśli wypowiedzenie doszło tak, że cztery tygodnie okresu wypowiedzenia przekroczą czas do końca miesiąca, wtedy stosunek pracy skończy się 15. kolejnego miesiaca. Oznacza to, że okres wypowiedzenia „przesuwa“ się do przodu. Jeśli w wypowiedzeniu będzie zawarta konkretna data, wtedy sądy zinterpretują je jako wypowiedzenie z okresem własciwym kiedy jest w nim zawarty pasaż „lub z najbliższym dopuszczalnym okresem wypowiedzenia“ („… oder zum nächstzulässigen Zeitpunkt.“ lub „ … zum nächstmöglichen Zeitpunkt.“ itd.). O ile jednak wypowiedzenie będzie miało zawarte tylko jedną konkretną i do tego niewłaściwą datę, wtedy musimy zwrócić się przeciw złemu policzeniu okresu w przciągu 3 tygodni od dnia dojścia wypowiedzenia (szczegóły obliczania powyżej). Uwaga: wypowiedzenie w trybie natychmiastowym z dodatkiem „Hilfsweise kündigen wir ordnungsgemäß zum nächstmöglichen Zeitpunkt.“oznacza, że wypowiedzenie nie będzie interpretowane, tutaj trzeba wnieść pozew przeciw zwolnieniu (3 tygodnie, patrz powyżej).

1 miesiąc do końca miesiąca przy stosunkach pracy trwających ponad dwa lata – przykład:

wypowiedzenie, które dotrze do pracodawcy 01. czerwca, kończy stosunek pracy z dniem 31. lipca – jak wspomniano powyżej, dzień dotarcia wypowiedzenia nie jest wliczany do okresu wypowiedzenia, czyli żeby minął cały miesiąc od momentu dotarcia wypowiedzenia, musi ono dotrzeć najpóźniej ostatniego dnia poprzedniego miesiąca.

Przy stosunkach pracy trwających wiecej niż 5 lat, okres wypowiedzenia wynosi 2 miesiące do końca miesiąca (wypowiedzenie które dojdzie 31. maja zakończy stosunek pracy z upływem 31. lipca).

Kolejną granicą gdzie okresy wypowiedzenia się wydłużają: trwanie stosunku pracy wiecej niż 8 lat, wiecej niż 10 lat, i potem 12, 15 i 20 lat.

Bywają okresy wypowiedzenia odbiegające częściowo od powyższych terminówzawarte w układach zbiorowych dotyczących poszczególnych branż (branża wypożyczania pracowników, branża budowlana itd.).