Ochrona przed zwolnieniami w Niemczech – od początku i w małych firmach

Ochrona przed zwolnieniami w Niemczech zależy od dwóch warunków – musi minąć 6 miesięcy zatrudnienia w firmie oraz w zakładzie, w którym pracujemy, musi być więcej niż 10 osób zatrudnionych na pełen etat.

Oznacza to, że w małych firmach i podczas pierwszych 6 miesięcy zatrudnienia nie jesteśmy chronieni w Niemczech przed zwolnieniami.

Są od tej zasady wyjątki:

1. Kobiety w ciąży i do 8 tygodni po porodzie.

W Niemczech kobiet w ciąży nie wolno zwalniać z pracy – niezależnie od wielkości firmy i tego jak długo pracuje.

Jeśli kobieta w ciąży pracuje w Niemczech i dostanie wypowiedzenie z tej pracy, wtedy musi złożyć w ciągu 3 tygodni od wypowiedzenia na piśmie pozew o jego unieważnienie. Jeśli ciąża zostanie ujawniona dopiero po upływie tego terminu, pod pewnymi warunkami można złożyć wniosek o późniejsze dopuszczenie powództwa.

2. Urlop rodzicielski (Elternzeit)

Od momentu, w którym pracownik lub pracownica złoży w Niemczech wniosek o urlop rodzicielski, a także przez cały okres trwania tego urlopu, pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę.

Szczególna ochrona przed wypowiedzeniem zaczyna obowiązywać w Niemczech:

• najwcześniej osiem tygodni przed rozpoczęciem urlopu rodzicielskiego, jeżeli przypada on do ukończenia trzeciego roku życia dziecka,
• oraz najwcześniej 14 tygodni wcześniej, jeżeli urlop jest planowany po trzecich urodzinach dziecka aż do ukończenia ósmego roku życia.

W wyjątkowych przypadkach możliwe jest, aby właściwy organ niemieckiej administracji (najczęściej urząd pracy lub wskazana przez niego instytucja) udzielił zgody na wypowiedzenie umowy o pracę.

3. Osoby niepełnosprawne.

Wypowiedzenie umowy o pracę wobec pracownika z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności wymaga w Niemczech uprzedniej zgody odpowiedniego urzędu. Wypowiedzenie dokonane bez takiej zgody jest w Niemczech nieważne.

W momencie doręczenia wypowiedzenia musza być spełnione następujące warunki:

1. Uznanie stopnia niepełnosprawności: Wymagany stopień niepełnosprawności został już potwierdzony decyzją odpowiedniego urzędu albo jego istnienie jest oczywiste.
2. Upływ terminu 2 tygodni bez decyzji urzędu na wniosek o zgodzie na zwolnienie – pod warunkiem, że przyczyną braku decyzji nie był brak współpracy ze strony pracownika.

Jeśli ktoś jeszcze nie ma ustalonego stopnia niepełnosprawności to wystarczy, jeśli wniosek o stwierdzenie stopnia niepełnosprawności złoży do odpowiedniego urzędu co najmniej trzy tygodnie przed doręczeniem wypowiedzenia. Nie jest konieczne, aby decyzja co do wniosku o stwierdzenie stopnia niepełnosprawności została wydana w tym terminie.

Jeśli wniosek o ustalenie stopnia niepełnosprawności został złożony terminowo i urząd zdążył wydać decyzję przed wypowiedzeniem, ale ustalony stopień niepełnosprawności nie osiąga progu 50 % (lub w niektórych przypadkach 30%), wtedy ochrona przed wypowiedzeniem nadal przysługuje – jeżeli dopiero w postępowaniu odwoławczym lub sądowym ustalony zostanie wyższy stopień, który spełnia wymagania dla uznania za osobę niepełnosprawną z ochroną przed zwolnieniami.

Należy jednak pamiętać, że samo złożenie wniosku o zgodę na zwolnienie i brak odpowiedzi nie wystarczą, jeśli brak odpowiedzi urzędu będzie spowodowany niezgłaszaniem się na badania, brakiem dostarczenia dokumentacji medycznej lub niezwolnieniem lekarzy z obowiązku zachowania tajemnicy lekarskiej.

4. Członkowie rady zakładowej.

Zasadniczo niedopuszczalne jest w Niemczech zwykłe wypowiedzenie umowy o pracę w przypadku członków rady zakładowej – i to aż do upływu roku po zakończeniu jego kadencji. Ochrona trwa również wtedy, gdy członek rezygnuje z funkcji przed końcem kadencji.

Ochrona przed zwykłym wypowiedzeniem dotyczy w Niemczech również członków komisji wyborczej, kandydatów do rady zakładowej oraz inicjatorów wyborów.

Dla kandydatów do rady zakładowej ochrona rozpoczyna się w Niemczech z chwilą, gdy zostanie złożony ważny wniosek wyborczy. Za złożony uznaje się wniosek, który spełnia wymóg odpowiedniej liczby podpisów poparcia.

Również członkowie komisji wyborczej korzystają w Niemczech z ochrony przed zwykłym wypowiedzeniem – nawet jeśli zrezygnują z pełnionej funkcji przed zakończeniem wyborów.

Wyjątki od szczególnej ochrony przed wypowiedzeniem dla członków rady zakładowej przewidziane są wyłącznie w przypadku całkowitej likwidacji zakładu pracy lub wyodrębnionej jednostki organizacyjnej.